Paleopatologia opiera się na założeniach patologii medycznej (pathos — choroba, logos — nauka). Paleohistopatologia natomiast to nauka o zmianach chorobowych w starożytnych tkankach.
Pierwsze sukcesy na polu paleohistopatologii odniósł już 1825 roku P. Granville, który odkrył i opisał cystę na jajniku badanej mumii. Ponad ćwierć wieku później, w 1852 roku J. Czermack, wiedeński laryngolog, przeprowadził pierwsze w historii badania mikroskopowe starożytnych, zmumifikowanych tkanek, które spreparował w roztworze żrącej sody. Metoda ta była prosta i efektywna. Umożliwiła oglądanie pod mikroskopem optycznym struktur niewidocznych gołym okiem. Użył on również jako pierwszy mikrometru.