„Widzę cudowne rzeczy” – słowa, które wypowiedział Howard Carter zapytany przez lorda Carnarvona o to, co widzi, zaglądając do wnętrza grobowca  Tutanchamona dnia 26 listopada 1922 roku, przeszły do historii. Mimo upływu 95 lat od tego odkrycia, grobowiec dalej pełen jest tajemnic.

Pierwszym pytaniem jest czy Tutanchamon zginął w wyniku zamachu. Faraon ten umarł w wieku około 19 lat z niewyjaśnionych przyczyn. Na jego ciele znaleziono ślady, które wyglądają jak wyniki obrażeń zadanych w czasie morderstwa, ale pamiętać należy w jaki sposób lord Carnarvon i Howard Carter wyjmowali ciało władcy z sarkofagu. Ze względu na dużą ilość żywic i olejków, jakich użyto do mumifikacji, zabandażowane ciało przylgnęło do sarkofagu i nie można go było odkleić. Odkrywcy próbowali różnych sposobów, aż w końcu wpadli na pomysł, żeby za pomocą lamp rozgrzewać ciało i sarkofag do momentu, gdy żywice zaczną mięknąć i się rozpuszczać. Udało się to, ale ciało dalej nie dawało się wyjąć w jednym kawałku i zostało wydobyte w częściach. Po takich zniszczeniach trudno jest ustalić jednoznaczne przyczyny zgonu. Jak wynika z badań, Tutanchamon był chorowity i nie można wykluczać, że śmierć nastąpiła z przyczyn naturalnych. Żywą jest więc dyskusja na temat powodu jego śmierci.

Kolejną zagadkową sprawą jest to, do kogo należała słynna złota maska króla. Wydawałoby się, że to nie powinno budzić wątpliwości, jednak szczegółowe badania pokazały, że imiona na masce pierwotnie nie należały do Tutanchamona i zostały przerobione na te jego dopiero przed pogrzebem. Przypuszcza się obecnie, że pierwotnie maska należała być może do kobiety, królowej Nefretete. Ze względu na nieoczekiwaną śmierć króla w młodym wieku, trzeba było szybko zorganizować godny władcy pogrzeb i odpowiednie zaopatrzenie grobowca. Przypuszcza się więc, że część z jego wyposażenia zabrano z innych grobów członków rodziny królewskiej tak, żeby skompletować skarby godne króla. Złotą maskę odpowiednio przerobiono zanim umieszczono ją na twarzy Tutanchamona.

Czy Howard Carter i lord Carnarvon byli pierwszymi ludźmi, którzy weszli do grobowca po jego zamknięciu ponad 3000 lat wcześniej? Mówi się, że grobowiec Tutanchamona jest jedynym nietkniętym do chwili odkrycia pochówkiem władcy w Dolinie Królów. Jak jednak twierdzili odkrywcy, w starożytności miały już być próby rabunku, być może nawet dwie udane. Carter i Carnarvon zauważyli, że w ścianach były wykute przejścia między komorami, które celowo zamurowano; część ze skarbów była w nieładzie; znaleziono też porzucone zawiniątko ze złotymi pierścieniami. Niektórzy badacze zasugerowali jednak, że historia ze starożytnym włamaniem mogła być zmyślona przez Cartera i Carnarvona, żeby ukryć fakt, że początkowo weszli do grobowca nielegalnie, tj. w czasie jak najbardziej legalnych wykopalisk nie poinformowali odpowiednich urzędników o odkryciu i podekscytowani weszli do grobowca, wykonali przejścia między pomieszczeniami, a po fakcie chcieli zatuszować swoje nieoficjalne działania, żeby uniknąć ewentualnych problemów. Tym też tłumaczy się celowe przemieszczenie części zabytków tak, żeby wszystko wyglądało na starożytną i udaremnioną próbę rabunku.

Obecnie najnowsze technologie pomagają nam w wyjaśnieniu tajemnic, jakie towarzyszą temu władcy i miejscu jego pochówku. Jego ciało jest jedyną królewską mumią, którą pozostawiono w grobowcu. Badania ostatniego miejsca spoczniku Tutanchamona i jego mumii nie kończą się, a o ich wynikach będziemy informować w najbliższym czasie.

Zachęcamy czytelników do odwiedzenia strony internetowej Griffith Institute w Oxfordzie, na której można zobaczyć pokolorowane zdjęcia z czasów odkrycia grobowca Tutanchamona:  http://www.griffith.ox.ac.uk/discoveringTut/burton5/burtoncolour.html

Copyright: Griffith Institute, University of Oxford

Copyright: Griffith Institute, University of Oxford